پدیدآوران	رضایی اصفهانی، محمدعلی
عنوان‌های دیگر	منطق تفسير قرآن (۱): مباني و قواعد تفسير قرآن/۲:روش ها و گرایش های تفسیری قرآن ۳:روش تحقیق در تفسیر و علوم قرآن/۴: مباحث جدید دانش تفسیر/۵: قرآن وعلوم طبیعی و انسانی
ناشر	جامعة المصطفي العالمية
موضوع	تاويل، تفسير – فن، قرآن – بررسی و شناخت
زبان	فارسی
تعداد جلد	۵

 

معرفی کتاب

مقصود از منطق تفسیر قرآن، مبانی، قواعد، گرایش ها و شیوه تحقیق در تفسیر قرآن است، که مراعات آنها می تواند از خطای مفسران جلوگیری کند. و به عبارت دیگر، قواعد و ضوابط و روشهای استنباط از قرآن کریم است، که راه برداشت صحیح از قرآن را به مفسر می آموزد.

 

جلد اول :

مجموعه حاضر باهدف، تبیین مبانی و پیش فرض های تفسیر و شرایط مفسر و همچنین توضیح قواعد اختصاصی تفسیر و قواعد مشترک تفسیر و علوم دیگر به همراه نقد و بررسی مختصر دیدگاه ها در موارد فوق و سامان دهی مبانی و قواعد تفسیر در قالب آموزشی به رشته تحریر درآمده است.
و از جمله ویژگی های متن، ارائه مطالب متناسب با متن آموزشی و استفاده از قواعد تفسیری که در کتب اهل سنت مطرح شده و بومی سازی آنها با توجه به مبانی فکری شیعی می توان نام برد.

 

جلد دوم :

برآن است که روشهای کاربردی در تفسیر قرآن و گرایش های مفسران را دسته بندی و تحلیل کند تا منطق تفسیر قرآن را روشن سازد. کتاب حاضر به نحوی تدوین شده است که برای تدریس، مناسب و زودیاب باشد و قرآن پژوهان را روشمند سازد و به تفکر و تأمل و تحقیق وادارد.
این کتاب برای تدریس در سطح کارشناسی ارشد در ۱۲بخش تنظیم شده است که از ویژگی های آن موارد زیر را می توان نام برد:

۱- بررسی تعریف واژه ها ، روشها ، گرایشها و مناهج، مکاتب و مذاهب تفسیری ذر یک درس مستقل به طوری که خواننده را با دیدگاه های مختلف آشنا میسازد.
۲- جداسازی مباحث روش های تفسیری که بر اساس منابع تفسیر شکل گرفته است.
۳- ارائه مطالب به صورت درس های آموزشی و سامان مند.
۴- از آنجا که این کتاب بارها آزمایش شده و چندین دوره در رشته تخصص تفسیر تدریس شده است، متنی تجربه شده است.

 

از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب موضوعات زیر است:
تاریخچه روشها و گرایش های تفسیری – روش تفسیر قرآن به قرآن – روش تفسیر روایی قرآن – روش تفسیر عقلی و اجتهادی – روش تفسیر علمی قرآن – روش تفسیر اشاری – روش تفسیر به رأی – روش تفسیر جامع و کامل – گرایش های تفسیری – تفسیر قرآن و هرمنوتیک – تفسیر موضوعی

 

سومین جلد:

از مجموعه منطق تفسیر قرآن، هدف آن تبیین روش های تحقیق خاص تفسیر و علوم قرآن است. هم چنین توضیح اجمالی روش های تحقیق مشترک تفسیر و علوم دیگر، نقد و بررسی دیدگاه ها در مورد روش تحقیق تفسیر و نیز ساماندهی روش های تحقیق مطالعات قرآنی در قالب آموزشی را هم می توان از اهداف آن مطرح کرد.
سرفصل های مهم جلد سوم عبارتند از:
مفهوم شناسی منطق تفسیر – ضروت طراحی روش تحقیق خاص برای تفسیر – روش های تحقیق عمومی و اختصاصی – روش های پژوهش در تفسیر – روش های پژوهش در علوم قرآن – روش تحقیق در منطق فهم قرآن – روش های مطالعات قرآنی مستشرقان – بهداشت پژوهش – پژوهش نگاری.

 

چهارمین جلد:

از منطق تفسیر قرآن ، هدف آن، تبیین مباحث جدید تفسیر و علوم قرآن (فلسفه تفسیر) می باشد. هم چنین نقد و بررسی گذرای دیدگاه ها در موارد فوق و ساماندهی مباحث جدید تفسیر در قالب کتاب آموزشی را می توان از اهداف آن نام برد.
برخی از مباحث مطرح شده در جلد چهارم عبارتند از:
قرآن و فرهنگ زمانه – زبان قرآن و مباحث مرتبط ، تفسیر قرآن و هرمنوتیک.

 

پنجمین جلد:

از مجموعه منطق تفسیر در آن مطالب زیر ارائه شده است:
مفهوم شناسی علم و اقسام آن – قلمرو قرآن و علوم – رابطه قرآن و علم – تعارض ظاهری قرآن و علم و راهکارها – اقسام و ضوابط مباحث میان رشته ای قرآن و علوم – تاریخچه تفسیر علمی قرآن – دیدگاه ها و دلایل موافقان و مخالفان – قرآن و علوم طبیعی – قرآن و علوم انسانی